ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
5 Ιουνίου 2013
Η άρνηση στράτευσης για λόγους συνείδησης είναι δικαίωμα, όχι αδίκημα
Η Διεθνής Αμνηστία εκφράζει τη βαθιά ανησυχία της και καταδικάζει
τις συνεχιζόμενες διώξεις εναντίον αντιρρησιών συνείδησης, ζητώντας να
σταματήσουν αμέσως οι δίκες πολιτών από στρατοδικεία σε κάθε περίπτωση,
και ακόμα περισσότερο οι επανειλημμένες διώξεις τους για την ίδια
πράξη.
Τους τελευταίους μήνες είχαν σημειωθεί 3 συλλήψεις αντιρρησιών
συνείδησης που οδηγήθηκαν σε στρατιωτικά δικαστήρια. Ο Νικόλαος
Καρανίκας αθωώθηκε. Οι δίκες του Χαράλαμπου Ακριβόπουλου και του
Μενέλαου Εξίογλου έχουν αναβληθεί για τις 8 Οκτωβρίου και τις 20
Ιουνίου αντίστοιχα.
Επίσης σύμφωνα με δημοσιεύματα, σήμερα, 5 Ιουνίου, ο ολικός αρνητής
στράτευσης Μιχάλης Τόλης δικάζεται με την κατηγορία της ανυποταξίας από
το Στρατοδικείο Αθηνών, επειδή αρνείται για ιδεολογικούς λόγους να
υπηρετήσει τόσο τη στρατιωτική θητεία όσο και την εναλλακτική υπηρεσία.
Τη δίκη θα παρακολουθήσει παρατηρητής της Διεθνούς Αμνηστίας. Ο
Μιχάλης Τόλης συνελήφθη προχτές, 3 Ιουνίου, στα Ιωάννινα με τη
διαδικασία του αυτοφώρου. Χτες το Στρατοδικείο Αθηνών ανέβαλε την
εκδίκαση της υπόθεσής του για σήμερα, και αποφάσισε τη συνέχιση της
κράτησής του.
Τη δίκη του αναμένει επίσης ο Δημήτρης Σωτηρόπουλος, 47 ετών, από το
Στρατοδικείο Θεσσαλονίκης με την κατηγορία της ανυποταξίας, αν και δεν
είναι πλέον υπόχρεος στράτευσης, ήδη από το 2008, όταν έγινε πατέρας
για τρίτη φορά.
Με σύλληψη κινδυνεύει επίσης ένας αντιρρησίας συνείδησης για
θρησκευτικούς λόγους, του οποίου απορρίφθηκε τόσο η αίτηση για
αναγνώριση της ιδιότητας του αντιρρησία συνείδησης όσο και η σχετική
αίτηση ακυρώσεως που άσκησε στο Συμβούλιο της Επικρατείας.
Η εναλλακτική κοινωνική υπηρεσία στην Ελλάδα είχε και συνεχίζει να
έχει τιμωρητικό χαρακτήρα, καθώς απαιτεί πολύ μεγαλύτερης διάρκειας
υπηρεσία από εκείνη που προβλέπεται για το στρατό. Συγκεκριμένα η
εναλλακτική κοινωνική υπηρεσία είναι διάρκειας 15 μηνών έναντι 9 μηνών
στο στρατό ξηράς, όπου υπηρετεί η μεγάλη πλειονότητα των στρατεύσιμων.
Επιπροσθέτως, η Διεθνής Αμνηστία θεωρεί ότι ο θεσμός της εναλλακτικής
υπηρεσίας πρέπει να είναι καθαρά πολιτικής φύσης, εκτός της
αρμοδιότητας του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, συμπεριλαμβανομένης της
εξέτασης των αιτημάτων για αναγνώριση της ιδιότητας του αντιρρησία
συνείδησης, η οποία θα πρέπει να γίνεται με ανεξάρτητο και αμερόληπτο
τρόπο. Αυτό δεν ισχύει στην Ελλάδα, δεδομένου ότι η απόφαση λαμβάνεται
από τον Υπουργό Εθνικής Άμυνας, μετά από γνωμοδότηση πενταμελούς
ειδικής επιτροπής του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας στην οποία συμμετέχουν
μεταξύ άλλων και δύο στρατιωτικοί.
Οι επανειλημμένες διώξεις των αντιρρησιών συνείδησης οι οποίοι έχουν
προηγουμένως καταδικασθεί ή αθωωθεί για την ίδια πράξη παραβιάζουν το
Άρθρο 14.7 του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά
Δικαιώματα, το οποίο ορίζει ότι «κανένας δεν πρέπει να δικάζεται ή
να τιμωρείται ξανά για αδίκημα για το οποίο έχει τελεσίδικα
καταδικαστεί ή αθωωθεί σύμφωνα με το δίκαιο και τον κώδικα ποινικής
δικονομίας κάθε χώρας».
Οι δίκες πολιτών συμπεριλαμβανομένων των αντιρρησιών συνείδησης, σε
στρατοδικεία εγείρουν σοβαρές ανησυχίες. Σε αντίστοιχη περίπτωση το
Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχει κρίνει ότι η δίκη ενός
τούρκου αντιρρησία συνείδησης από ένα δικαστήριο το οποίο αποτελείται
αποκλειστικά από στρατιωτικούς δικαστές παραβιάζει το δικαίωμα σε
δίκαιη δίκη (Άρθρο 6 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων,
υπόθεση Ercep κατά Τουρκίας, απόφαση 22/11/2011).
Τόσο η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ (Γενικό Σχόλιο 22,
1993), όσο και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (υπόθεση Bayatyan κατά Αρμενίας,
απόφαση 01/06/2011) έχουν αναγνωρίσει ρητά ότι το δικαίωμα στην
αντίρρηση συνείδησης προστατεύεται από το δικαίωμα περί ελευθερίας
σκέψης, συνείδησης και θρησκείας των Άρθρων 18 και 9 του Διεθνούς
Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα και της Ευρωπαϊκής
Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου αντίστοιχα. Ωστόσο, η Ελλάδα
εξακολουθεί να μη συμμορφώνεται με τις διεθνείς υποχρεώσεις της και
παραβιάζει τα δικαιώματα των αντιρρησιών συνείδησης.
Η Διεθνής Αμνηστία καλεί τις ελληνικές αρχές να εναρμονίσουν τη
νομοθεσία περί αντίρρησης συνείδησης και την πρακτική με τα ευρωπαϊκά
και διεθνή πρότυπα και συστάσεις, και να τερματίσουν αμέσως όλες τις
διώξεις, τις ποινές φυλάκισης, τα διοικητικά πρόστιμα (ύψους 6.000
ευρώ) και τις διακρίσεις εις βάρος των αντιρρησιών συνείδησης.
Πηγή: Διεθνής Αμνηστία
