Δευτέρα 29 Σεπτεμβρίου 2003

Ελλάδα: Οι αντιρρησίες συνείδησης ζουν υπό δαμόκλειο σπάθη

Αθήνα, 29 Σεπτεμβρίου 2003


ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Με αφορμή την αυριανή νέα δίκη του αντιρρησία συνείδησης Αλέξανδρου Εβτουσένκο αλλά και γενικότερα τις συνεχιζόμενες διώξεις των αντιρρησιών συνείδησης στην Ελλάδα (εκ νέου απόρριψη της αίτησης του Δημήτρη Δήμα για αναγνώρισή του ως αντιρρησία συνείδησης και δίκη του Λάζαρου Πετρομελίδη στις 13 Νοεμβρίου 2003), το Ελληνικό Τμήμα της Διεθνούς Αμνηστίας δημοσιεύει σήμερα στα ελληνικά την πρόσφατη έκθεση της οργάνωσης με τίτλο: «Ελλάδα: Να είσαι στον στρατό ή να επιλέγεις να μην είσαι: ο συνεχιζόμενος διωγμός των αντιρρησιών συνείδησης» (Ιούνιος 2003, AI Index: EUR 25/003/2003).

Στην έκθεση αυτή, η Διεθνής Αμνηστία εκφράζει για άλλη μια φορά με λεπτομέρεια τις σοβαρές της ανησυχίες αναφορικά με τον χαρακτήρα τιμωρίας και διακρίσεων της εναλλακτικής πολιτικής κοινωνικής υπηρεσίας στην Ελλάδα. Επίσης περιγράφει τις υποθέσεις 26 αντιρρησιών συνείδησης που αντιμετωπίζουν διώξεις και κινδυνεύουν να φυλακιστούν επειδή τους αφαιρέθηκε το δικαίωμα στην αντίρρηση συνείδησης λόγω των αυθαίρετων μέτρων στη νομοθεσία για την στράτευση (Νόμος 2510/1997).

Η οργάνωση ζητά από τις Ελληνικές αρχές να μην φυλακίσουν κανέναν από τους προαναφερθέντες αντιρρησίες συνείδησης και να διασφαλίσουν ότι θα γίνουν επειγόντως τροποποιήσεις στον Νόμο 2510/1997 ώστε να εναρμονιστεί η εναλλακτική πολιτική υπηρεσία με τα διεθνή πρότυπα και τις συστάσεις. Η Διεθνής Αμνηστία καλωσορίζει τις ανακοινώσεις του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας από τις αρχές του 2003 σύμφωνα με τις οποίες η διάρκεια της εναλλακτικής πολιτικής υπηρεσίας πρόκειται να μειωθεί (μετά την παράλληλη μείωση της στρατιωτικής θητείας από 14 σε 12 μήνες, η οποία εφαρμόστηκε από την 1η Ιανουαρίου 2003). Ωστόσο, την ανησυχία της Διεθνούς Αμνηστίας προκαλεί το γεγονός ότι, παρά την ενδεχόμενη τροποποίηση των διατάξεων αυτών, η εναλλακτική πολιτική υπηρεσία θα συνεχίσει να έχει τιμωρητική διάρκεια, διπλάσια της διάρκειας της στρατιωτικής θητείας.

Παρόλο που η Διεθνής Αμνηστία δεν αμφισβητεί το δικαίωμα των κυβερνήσεων να επιβάλλουν την υποχρεωτική θητεία ατόμων στις ένοπλες δυνάμεις, η οργάνωση αγωνίζεται για το δικαίωμα των υπόχρεων θητείας να τους δίνεται η ευκαιρία να υπηρετήσουν θητεία εναλλακτική προς την στρατιωτική, σε συνθήκες σύμφωνες προς τα διεθνή πρότυπα και τις διεθνείς συστάσεις.

Η Διεθνής Αμνηστία θεωρεί ότι οι παρούσες διατάξεις για εναλλακτική πολιτική υπηρεσία δεν είναι σύμφωνες με αυτά τα πρότυπα και τις συστάσεις. Επομένως η οργάνωση ζητά στην τρέχουσα αναθεώρηση των διατάξεων περί υποχρεωτικής θητείας να περιληφθούν τροποποιήσεις του Νόμου 2510/1997, οι οποίες να διασφαλίζουν ότι η εναλλακτική πολιτική υπηρεσία δεν έχει διάρκεια με χαρακτήρα τιμωρίας και διάκρισης, ότι υπάγεται εξολοκλήρου σε μη στρατιωτικές αρχές (περιλαμβανομένης και της εξέτασης των αιτήσεων των αντιρρησιών συνείδησης), ότι οι αντιρρησίες συνείδησης έχουν το δικαίωμα να διεκδικούν αυτήν την ιδιότητα οποιαδήποτε στιγμή, τόσο πριν όσο και μετά την ένταξή τους στις ένοπλες δυνάμεις, και ότι δεν μπορούν ποτέ να εκπέσουν από το δικαίωμα να υπηρετούν εναλλακτική πολιτική υπηρεσία, ακόμα και σε καιρό πολέμου. Επίσης, η Διεθνής Αμνηστία ζητά να τροποποιηθούν οι τρέχουσες διατάξεις, που ορίζουν ότι εκπίπτουν του δικαιώματος στην εναλλακτική πολιτική υπηρεσία ή στην άοπλη στρατιωτική θητεία όσοι αντιρρησίες συνείδησης πραγματοποιούν συνδικαλιστικές δραστηριότητες ή συμμετέχουν σε απεργία κατά τη διάρκεια της εναλλακτικής τους υπηρεσίας. Η οργάνωση ζητά επίσης από τις ελληνικές αρχές να διασφαλίσουν ότι οι αντιρρρησίες συνείδησης, για τους οποίους εκρεμμούν διώξεις, θα ανακτήσουν πλήρως τα πολιτικά και ατομικά τους δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένων του δικαιώματος εξόδου από τη χώρα, του δικαιώματος για διαβατήριο και ταυτότητα, και του δικαιώματος εκλέγειν και εκλέγεσθαι.

Παρόμοιες ανησυχίες έχουν εκφράσει επίσης ο Συνήγορος του Πολίτη και η Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.

Γενικές πληροφορίες

Ο Αλέξανδρος Εβτουσένκο, 35 ετών, γεννήθηκε στην Τσετσενία. Δεν μπορεί να καταθέσει αίτηση για εναλλακτική πολιτική υπηρεσία διότι ο Νόμος 2510/1997 στερεί από όσους έχουν καταταγεί σε ένοπλες δυνάμεις το δικαίωμα να διεκδικήσουν την ιδιότητα του αντιρρησία συνείδησης. Ο Αλέξανδρος Εβτουσένκο είχε υπηρετήσει 24μηνη στρατιωτική θητεία στον Ρωσικό στρατό (τότε δεν ήταν ακόμα Χριστιανός Μάρτυρας του Ιεχωβά). Αφού απέκτησε την ελληνική υπηκοότητα, κλήθηκε να εκτελέσει 3μηνη στρατιωτική θητεία στην Ελλάδα. Στις 28 Μαρτίου 2002 πήρε αναβολή στράτευσης ενός έτους για λόγους υγείας. Κλήθηκε για στρατιωτική θητεία εκ νέου στις 24 Φεβρουαρίου 2003 στο Χαϊδάρι. Παρουσιάστηκε αλλά αρνήθηκε να παραλάβει ρουχισμό και οπλισμό και να εκτελέσει εντολές, εξαιτίας των θρησκευτικών του πεποιθήσεων. Του απαγγέλθηκε η κατηγορία της ανυπακοής και ορίστηκε δικάσιμος στο Στρατοδικείο Αθηνών για τις 14 Μαρτίου 2003. Η υπόθεση αυτή αναβλήθηκε και ο Αλέξανδρος Εβτουσένκο μετατέθηκε στο Λιτόχωρο, όπου σχηματίσθηκε δεύτερη δικογραφία σε βάρος του, και πάλι για ανυπακοή σε ειρηνική περίοδο. Παραπέμφθηκε στο Πενταμελές Στρατοδικείο Θεσσαλονίκης και δικάσιμος ορίστηκε για τις 30 Σεπτεμβρίου 2003.

Ο Δημήτρης Δήμας, 23 ετών, κλήθηκε να καταταγεί στον στρατό τον Φεβρουάριο του 2001 και αμέσως κατέθεσε αίτηση για να αναγνωριστεί ως αντιρρησίας συνείδησης για ιδεολογικούς λόγους ώστε να υπηρετήσει εναλλακτική πολιτική υπηρεσία. Τον Ιούνιο του 2001 εξετάστηκε από την αρμόδια επιτροπή αλλά το αίτημά του απορρίφθηκε με την αιτιολογία ότι δεν ανήκει σε κάποιο θρησκευτικό ή πολιτικό δόγμα. Τον Σεπτέμβρη του 2001 προσέφυγε στο Συμβούλιο της Επικρατείας κατά της απόρριψης της αίτησής του και δικαιώθηκε. Κατόπιν κατέθεσε εκ νέου αίτηση για να αναγνωριστεί ως αντιρρησίας συνείδησης και εξετάστηκε για άλλη μια φορά από την επιτροπή τον Μάιο του 2003. Απορρίφθηκε για δεύτερη φορά με την ίδια αιτιολογία και προσέφυγε ξανά στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Η εξέταση της νέας αυτής προσφυγής του στο Συμβούλιο της Επικρατείας έχει οριστεί για τις 27 Οκτωβρίου 2003.

Ο Λάζαρος Πετρομελίδης, 40 ετών, κλήθηκε να καταταγεί στον στρατό τον Μάρτιο του 1992. Με επιστολή του προς το στρατολογικό γραφείο Πειραιά δήλωσε αντίρρηση συνείδησης προς τη στρατιωτική θητεία για ιδεολογικούς λόγους και αρνήθηκε να παρουσιαστεί για στρατιωτική υπηρεσία. Στις 20 Ιουλίου 1992 κατηγορήθηκε για ανυποταξία και απαγορεύθηκε η έξοδός του από τη χώρα. Αναγνωρίστηκε ως αντιρρησίας συνείδησης τον Νοέμβριο του 1998 και κλήθηκε να υπηρετήσει πολιτική υπηρεσία 30 μηνών σε Κέντρο Υγείας στο Κιλκίς, περίπου 550 χιλιόμετρα μακριά από την κατοικία του. Με βάση τις τότε ισχύουσες διατάξεις, η στρατιωτική θητεία για κάποιον της ηλικίας και της οικογενειακής του κατάστασης (παντρεμένος και πατέρας ενός παιδιού) θα διαρκούσε στην πράξη τέσσερις μήνες (δεδομένου του δικαιώματος εξαγοράς των οχτώ μηνών από την 12μηνη θητεία) και θα ήταν κοντά στην κατοικία του. Αρνήθηκε να υπηρετήσει αυτήν τη θητεία με το σκεπτικό ότι είχε τιμωρητική διάρκεια και εξέπεσε του δικαιώματος στην αντίρρηση συνείδησης στις 10 Φεβρουαρίου 1999.

Στις 15 Απριλίου 1999, το Ναυτοδικείο Πειραιά τον καταδίκασε σε τέσσερα χρόνια φυλάκιση με την κατηγορία της ανυποταξίας σε καιρό γενικής επιστράτευσης για την ανυποταξία του 1992. Στις 17 Σεπτεμβρίου 2002, ενώ αναβαλλόταν η εκδίκαση της έφεσής του για αυτήν την καταδίκη, συνελήφθη ξανά με την κατηγορία της ανυποταξίας επειδή δεν παρουσιάστηκε για εναλλακτική υπηρεσία. Ο Λάζαρος Πετρομελίδης προσέφυγε αμέσως κατά αυτής της δεύτερης κατηγορίας. Ο εισαγγελέας του Ναυτοδικείου Πειραιά διέταξε την προφυλάκισή του στον Κορυδαλλό μέχρι να εκδικαστεί η προσφυγή του για τη δεύτερη κατηγορία. Αφέθηκε ελεύθερος τρεις ημέρες αργότερα με εγγύηση και περιοριστικούς όρους (ήταν υποχρεωμένος να εμφανίζεται στο τοπικό αστυνομικό τμήμα δύο φορές τον μήνα, αλλιώς θα φυλακιζόταν), αφού η υπόθεση παραπέμφθηκε στο Ναυτοδικείο Θεσσαλονίκης. Στις 12 Ιουνίου 2003 το Αναθεωρητικό Στρατοδικείο Αθηνών τον καταδίκασε τελικά για την ανυποταξία του 1992 σε 20 μήνες φυλάκισης με 3ετή αναστολή με την κατηγορία της ανυποταξίας σε καιρό ειρήνης. Η δίκη στο Ναυτοδικείο Θεσσαλονίκης για την ανυποταξία του 1999 αναβλήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου και ορίστηκε για τις 13 Νοεμβρίου 2003.

Το πλήρες κείμενο της έκθεσης «Ελλάδα: Να είσαι στον στρατό ή να επιλέγεις να μην είσαι: ο συνεχιζόμενος διωγμός των αντιρρησιών συνείδησης», είναι διαθέσιμο στα αγγλικά στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://web.amnesty.org/library/index/engeur250032003 και στα ελληνικά στη διεύθυνση http://www.amnesty.gr/news/2003-09-29-2.asp


Πηγή: Greek Human Rights List αναδημοσίευση απο Διεθνή Αμνηστία