Τετάρτη 15 Μαΐου 2019

H κυβέρνηση να τηρήσει τις δεσμεύσεις της προς τους αντιρρησίες συνείδησης

Η ψήφιση του σχεδίου νόμου του ΥΠΕΘΑ από την ολομέλεια της Βουλής την Πέμπτη 18 Απριλίου, παρά τα όποια θετικά βήματα, αποτέλεσε άλλη μια χαμένη ευκαιρία να εναρμονίσει η ελληνική πολιτεία τις διατάξεις που αφορούν τους αντιρρησίες συνείδησης με το διεθνές δίκαιο και τα διεθνή και ευρωπαϊκά πρότυπα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως άλλωστε είχε επισημάνει εγκαίρως και επανειλημμένα η Διεθνής Αμνηστία.

Σε κάθε περίπτωση όμως, η κυβέρνηση οφείλει τουλάχιστον να τηρήσει τις δεσμεύσεις της όπως προκύπτουν από τις συζητήσεις στο Κοινοβούλιο. Συγκεκριμένα, μετά και την δημοσίευση του νέου νόμου 4609/2019 στην εφημερίδα της κυβέρνησης (ΦΕΚ Α 67), θα πρέπει άμεσα:
  • να υπογραφεί η υπουργική απόφαση για μείωση της διάρκειας της εναλλακτικής υπηρεσίας στους 12 μήνες για τους υπόχρεους πλήρους θητείας, και αντίστοιχα για τις κατηγορίες υπόχρεων μειωμένης θητείας.
  • να εκδοθεί η κοινή υπουργική απόφαση με την νέα σύνθεση της ειδικής επιτροπής που εξετάζει τα αιτήματα αναγνώρισης των αντιρρησιών συνείδησης, ώστε να μην υπάρξει καθυστέρηση και οι αιτούντες να εξεταστούν σύντομα από τη νέα σύνθεση.
  • να καταργηθεί η διάταξη που προβλέπει έκπτωση από την εναλλακτική υπηρεσία λόγω πειθαρχικού παραπτώματος, ζήτημα το οποίο το Υπουργείο έχει δεσμευτεί να εξετάσει.
Πάγια σύσταση της Διεθνούς Αμνηστίας είναι να υπάρχει πρόβλεψη ώστε η ιδιότητα του αντιρρησία συνείδησης να µην ανακαλείται ποτέ. Σε κάθε περίπτωση, μαζί με το ζήτημα της έκπτωσης λόγω πειθαρχικού παραπτώματος, θα πρέπει να εξεταστεί και το ζήτημα της έκπτωσης αλλά και της εξαρχής αυτόματης απόρριψης λόγω των προϋποθέσεων που ορίζονται στο Άρθρο 59 παρ. 3 του νόμου 3421/2005. Η Διεθνής Αμνηστία έχει ζητήσει κατάργηση αυτών των προϋποθέσεων που οδηγούν σε αυτόματη απόρριψη (ή έκπτωση) για τους λόγους που ανέλυσε σε πρόσφατο σχετικό υπόμνημά της προς το Γραφείο του Ύπατου Αρμοστή του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Παρομοίως και ο Συνήγορος του Πολίτη έχει ζητήσει την κατάργηση των «αμάχητων τεκμηρίων». Σε κάθε περίπτωση, η αυτόματη απόρριψη ή έκπτωση εξαιτίας οποιασδήποτε δίωξης φαίνεται να αντιβαίνει στο τεκμήριο της αθωότητας, ενώ μερικές από τις προϋποθέσεις (π.χ. περί κυνηγίου, σκοπευτικών αγώνων κ.λπ.), δεν σχετίζονται με το ζήτημα της αντίρρησης συνείδησης στη στρατιωτική θητεία ή τη «χρήση θανατηφόρας βίας εναντίον ανθρώπων», όπως έχει επισημανθεί και από το Γραφείο του Ύπατου Αρμοστή του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.

Τέλος, μια σειρά από ζητήματα που δεν αντιμετωπίστηκαν από το σχέδιο νόμου, μπορούν να αντιμετωπιστούν ωστόσο με υπουργική απόφαση. Μεταξύ αυτών είναι:
  • το ζήτημα της δυνατότητας υποβολής αίτησης για αναγνώριση αντιρρησία συνείδησης μετά την κατάταξη, που μπορεί να αντιμετωπιστεί με τροποποίηση της σχετικής υπουργικής απόφασης που καθορίζει τις προθεσμίες υποβολής της αίτησης και των υπολοίπων δικαιολογητικών.
  • το ζήτημα του μηνιαίου ποσού που καταβάλλεται σε όσους αντιρρησίες συνείδησης δεν παρέχεται στέγη και τροφή από τους φορείς όπου υπηρετούν εναλλακτική υπηρεσία. Η Διεθνής Αμνηστία ζητά να αυξηθεί όσο χρειάζεται ώστε να ανταποκρίνεται στο πραγματικό ύψος των αναγκαίων εξόδων ενός αντιρρησία συνείδησης που υπηρετεί εναλλακτική υπηρεσία. Το ύψος των αποδοχών θα πρέπει να είναι επαρκές ώστε να διασφαλίζει ένα κατάλληλο βιοτικό επίπεδο σύμφωνα με τα Άρθρα 7 και 11 του Διεθνούς Συμφώνου για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτισμικά Δικαιώματα.

Δείτε επίσης εδώ το Υπόμνημα που κατέθεσε η Διεθνής Αμνηστία προς το Γραφείο του Ύπατου Αρμοστή του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στις 17 Δεκεμβρίου 2018.

 Πηγή: Διεθνής Αμνηστία